2019 was een moeilijk jaar waarin we ook veel bereikt hebben.
We hebben de meeste afspraken gerealiseerd …
In 2019 hebben we meer mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie persoonlijke dienstverlening kunnen bieden tijdens hun zoektocht naar werk. Ook hebben we circa 1,2 miljoen mensen correct en tijdig van inkomen voorzien. Tegelijkertijd stonden we voor een aantal grote opgaven, zoals het werven en opleiden van veel nieuwe medewerkers en het uitvoeren van de extra maatregelen om WW‑fraude aan te pakken. Ook complexe nieuwe wet- en regelgeving betekende veel werk. Desondanks zijn we erin geslaagd om verreweg de meeste afspraken met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) te realiseren – al zijn sommige resultaten wel iets minder goed dan in 2018. Door onvoldoende verzekeringsartsencapaciteit slaagden we er niet in om alle sociaal‑medische beoordelingen uit te voeren.
… en belangrijke mijlpalen behaald
Samen met de Belastingdienst waren we op tijd klaar voor de ingrijpende wijzigingen in de premieberekening voor de WW die vanaf 2020 gelden. Het was de grootste verbouwing ooit van de loonaangifteketen. Het moest bovendien in een zeer kort tijdbestek gebeuren, omdat lange tijd onzeker bleef wat er precies ging veranderen. Het nieuwe werkproces voor onze Ziektewet‑arbodienstverlening zorgt, na jarenlange voorbereidingen, sinds 2019 voor een effectieve en efficiënte werkwijze die voldoet aan de wettelijke privacyeisen. Sinds half 2019 verzorgt UWV alle tolkvoorzieningen, of mensen die nu nodig hebben voor werk, onderwijs of het maatschappelijk verkeer. Ze kunnen nu voor alles terecht bij één centraal loket van UWV. Verder hebben we alle WW‑systemen per 1 januari 2020 aangesloten op één uniforme betaalomgeving, nadat we dat al eerder hadden gerealiseerd voor alle arbeidsongeschiktheidswetten. Dit maakt ons ICT‑landschap veel eenvoudiger.
We willen onze dienstverlening verbeteren maar lopen op tegen dilemma’s …
Uitvoeringsorganisaties als UWV zijn, zoals de koning opmerkte in de Troonrede, het gezicht van de overheid. Daar komen burgers de overheid tegen en ze verwachten dat ze er goed geholpen worden. Het traject Werk aan uitvoering, waarover minister Koolmees de Tweede Kamer in februari 2020 informeerde, plaatst de problemen waar uitvoeringsorganisaties tegenaan lopen in een breder perspectief. De onderzoekers benadrukken dat er een balans zou moeten zijn tussen wat de politiek belooft aan de samenleving en wat de uitvoeringsorganisaties kunnen waarmaken. Een grondige analyse van de overheidsdienstverlening aan burgers bevestigt dat de dienstverlening vooral onder druk staat door verouderde ICT, personeelstekorten en een voortdurende stroom van complexe wetten, regels en beleid. Dat herkennen we. Bij de inzet van de beschikbare middelen moeten we elke keer opnieuw keuzes maken in de balans tussen dienstverlening, controle en handhaving. Want UWV is naast uitvoerder ook poortwachter van de sociale zekerheid die erop moet letten dat alleen mensen die er recht op hebben een uitkering krijgen. We hebben de afgelopen jaren vooral gewerkt aan de stabiliteit en continuïteit van onze ICT‑systemen. Als we onze klanten beter willen helpen, dan zijn verbeteringen in de ICT een voorwaarde. Er is tegelijkertijd een grens aan het aantal verbeteringen en vernieuwingen dat we jaarlijks kunnen doorvoeren. Want we moeten ook nieuwe en complexe wet- en regelgeving implementeren, en investeren om cruciale oudere systemen in bedrijf te houden of te moderniseren. Verder kost het ons moeite om alle werkzaamheden uit te voeren. Als Top Employer zijn we er, ondanks de krappe arbeidsmarkt, gelukkig in geslaagd veel nieuwe medewerkers te werven. Ze zijn echter niet altijd direct en volledig inzetbaar omdat er opleiding nodig is. Om een betere balans te kunnen vinden, werken we samen met het ministerie aan een systematische aanpak van risicomanagement. We brengen mogelijke risico’s in kaart, bespreken deze in een zo vroeg mogelijk stadium met het ministerie en denken samen na over mogelijke oplossingen. Onze raad van bestuur is in 2019 uitgebreid met een vierde lid dat speciale aandacht heeft voor deze aandachtsgebieden.
… en de impact van het coronavirus …
Inmiddels is duidelijk dat het COVID‑19-virus grote gevolgen heeft voor de Nederlandse samenleving. De maatregelen die zijn genomen om de verspreiding van het virus af te remmen hebben grote impact op de economie en onze dienstverlening. Wat de uiteindelijke gevolgen voor de werkgelegenheid zullen zijn, is op dit moment nog niet in te schatten. Om noodlijdende bedrijven financieel tegemoet te komen en de werkgelegenheid fors te ondersteunen heeft het kabinet in maart de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) ingesteld, ter vervanging van de regeling Werktijdverkorting. UWV gaat deze nieuwe regeling vanaf april 2020 uitvoeren. UWV-medewerkers uit diverse organisatieonderdelen leveren een bewonderenswaardige inspanning om de essentiële dienstverlening aan burgers zo veel mogelijk ongestoord door te laten gaan en om de NOW-regeling snel en verantwoord in te voeren.
… maar het belang van de klant blijft vooropstaan
Ook in deze voor iedereen moeilijke tijden willen we de best mogelijke dienstverlening blijven bieden. Onze medewerkers bepalen mede het gezicht van de overheid, of ze nu direct in contact met de klant staan of niet. Om hen nog beter te equiperen voor alle uitdagingen waarvoor ze staan, faciliteren we hen zo goed mogelijk en blijven we investeren in hun vakmanschap. We willen op deze plek uitdrukkelijk onze grote waardering voor hun inzet uitspreken. Ondanks de moeilijke omstandigheden blijven ze bergen werk verzetten.
Raad van bestuur
Fred Paling, voorzitter
Nathalie van Berkel
Janet Helder
Guus van Weelden