UWV verzorgt ook arbeidsjuridische dienstverlening. We beoordelen ontslagaanvragen en aanvragen voor werkvergunningen en geven adviezen aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in verband met de verstrekking van een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid. UWV heeft hierbij een onafhankelijke, toetsende rol.
Daarnaast verstrekken we arbeidsrechtelijke informatie aan werkgevers, werknemers en werkzoekenden via uwv.nl, via de telefoon en ook tijdens onze jaarlijkse congressen. We zijn er tijdens de coronacrisis in geslaagd om de arbeidsjuridische dienstverlening te continueren. Een beperkt aantal medewerkers zorgt voor het digitaliseren van documenten zodat het overgrote deel van de medewerkers digitaal vanuit huis kan werken. Klantcontact verloopt via de telefoon en per e‑mail.
Ontslagaanvragen
Werkgevers kunnen in twee situaties een ontslagaanvraag bij UWV indienen: bij ontslag om bedrijfseconomische redenen en bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Ontslagaanvragen om persoonlijke redenen lopen via de kantonrechter. We hebben in de eerste vier maanden van 2020 6.500 ontslagaanvragen afgehandeld, daarvan kenden we er 1.300 toe en wezen we er 100 af. Tijdens de behandeling werden 4.400 aanvragen door de werkgever ingetrokken en 700 konden we niet in behandeling nemen wegens te weinig informatie. We handelden 90% van de ontslagvergunningen tijdig af. Van een groot deel van de zaken waarbij dat niet lukte, kwam dat door factoren die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gelegitimeerd acht. Het gaat dan bijvoorbeeld om verleend uitstel op verzoek van de werkgever of werknemer, samenloop met andere zaken en noodzakelijke extra derde behandelrondes. Als we hiermee rekening houden, komt de tijdigheid uit op 98%.
We zien dat het aantal ontslagaanvragen in maart en vooral in april is toegenomen als gevolg van de coronacrisis. Verwacht wordt dat het aantal ontslagaanvragen de komende periode verder toeneemt. We bereiden ons hierop voor met de (geleidelijke) inzet van 60 extra medewerkers. De mate waarin het ontslagvolume zal toenemen is onder meer afhankelijk van het effect van de steunmaatregelen, zoals de NOW en de TOFA.
In de eerste vier maanden van dit jaar is nieuwe wet- en regelgeving in werking getreden op het terrein van het arbeids- en ontslagrecht (zie ook het hoofdstuk Nieuw beleid). Sinds 1 januari 2020 zijn de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) en de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) van kracht. Als gevolg van de Wnra is de ontslagtoets van UWV ook van toepassing op voorgenomen ontslagen door Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en onderwijsorganisaties. We zien een (beperkte) toename van het aantal ontslagaanvragen wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Er zijn nog geen ontslagaanvragen vanwege bedrijfseconomische redenen ingediend – deze worden bij een aantal publieke organisaties afgehandeld door bij cao ingestelde ontslagcommissies.
De Wab heeft geleid tot aanpassingen van diverse arbeidsrechtelijke onderwerpen zoals de op 1 april 2020 in werking getreden regeling die compensatie mogelijk maakt van de aan langdurig arbeidsongeschikte werknemers betaalde transitievergoeding. Zie voor meer informatie over beide onderwerpen het hoofdstuk Nieuw beleid, onder het kopje Wet arbeidsmarkt in balans.
Tabel: Afhandeling ontslagaanvragen
Eerste vier maanden 2020 | Eerste vier maanden 2019 | |||
Aantal | % | Aantal | % | |
Aantal ingediende ontslagaanvragen | 6.900 | 5.000 | ||
Bedrijfseconomisch | 5.700 | 4.100 | ||
Langdurig arbeidsongeschikt | 1.200 | 900 | ||
Aantal afgewikkelde ontslagaanvragen | 6.500 | 4.900 | ||
Aantal verleende ontslagvergunningen | 1.300 | 20% | 1.100 | 23% |
Tijdens behandeling door werkgever ingetrokken | 4.400 | 67% | 2.800 | 57% |
Niet in behandeling genomen wegens onvoldoende informatie | 700 | 11% | 800 | 17% |
Afgewezen ontslagaanvragen | 100 | 2% | 200 | 3% |
Tewerkstellingsvergunningen en -adviezen
Werkgevers die personeel van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) korter dan drie maanden in Nederland willen laten werken, moeten daarvoor een tewerkstellingsvergunning bij UWV aanvragen. Dit geldt ook wanneer ze vreemdelingen willen aannemen die hier studeren of om andere redenen dan arbeid al in Nederland wonen. We behandelden in de eerste vier maanden van 2020 2.800 aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning en verleenden er 2.600. Dat deden we voor 97% binnen vijf weken.
Werkgevers die voor drie maanden of langer personeel willen aannemen uit landen van buiten de EER, kunnen een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) aanvragen bij de IND. De IND vraagt UWV advies over het arbeidsmarktdeel. UWV toetst de adviezen voor de IND en de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen op dezelfde wijze. We handelden in de eerste vier maanden van 2020 1.400 verzoeken om advies af, voor 90% deden we dat binnen vijf weken. In 1.200 gevallen gaven we een positief advies.
Het aantal tewerkstellingsvergunningen en GVVA’s is als gevolg van de coronacrisis sinds half maart gedaald. Vreemdelingen kunnen niet naar Nederland reizen, waardoor werkgevers geen gebruik kunnen maken van verleende vergunningen. Ook kunnen vreemdelingen na afloop van een vergunning niet naar hun land terugreizen. Met het ministerie van SZW is afgestemd hoe met deze en andere situaties moet worden omgegaan. We verwachten dat het aantal tewerkstellingsvergunningen in de loop van het jaar zal afnemen.